De onmisbare schakel: teacher leaders in de schoolorganisatie

De onderwijspraktijk verandert voortdurend. Om leerlingen optimaal voor te bereiden op de toekomst, vraagt dat niet alleen een sterke schoolleiding, maar juist ook gedreven leraren die een stap naar voren durven zetten. Teacher leaders spelen hierin een cruciale rol: zij verbinden teams, versterken de kwaliteit en zijn de schakel tussen collega’s en leidinggevenden. Twee schoolleiders vertellen hoe zij de waarde van teacher leaders in hun eigen schoolorganisatie zien: Eveline Langendam van het Mondial College en Jacob Westra van het Montessori College, beide in Nijmegen. 

Eveline Langendam, teamleider onderbouw bij het Mondial College, weet uit eigen ervaring wat een traject als Vakmanschap: versterk de teacher-leader kan betekenen. “Toen ik zelf het traject volgde, zag ik het eerst als een bezuinigingsmaatregel,” blikt ze terug. “Nu ik zelf leidinggevende ben, weet ik dat het veel meer is dan dat. Teacher leaders zijn de ogen en oren van de organisatie. Ze staan met hun poten in de klei, weten wat er speelt en vormen de verbinding tussen docenten en schoolleiding.” 

Binnen het Mondial College vervullen teacher leaders uiteenlopende rollen: afdelingscoördinator, sectieleider, vakgroepvoorzitter of projectweekleider. “Het zijn collega’s met een extra taak, die net wat meer invloed hebben. Mits je hen goed inzet en ondersteunt, zijn ze van onschatbare waarde.” 

Regie pakken op de ontwikkeling van onderwijs 

Ook Jacob Westra, schoolleider bij het Montessori College Nijmegen-Groesbeek, onderstreept het belang van teacher leaders. “Ze zijn essentieel voor onze kernteamorganisatie,” legt hij uit. “Zij dragen verantwoordelijkheid voor de begeleiding van leerlingen én voor de kwaliteit van ons onderwijs. Wat ik mooi vind aan het traject Vakmanschap is dat collega’s concrete handvatten krijgen én leren van ervaringen van andere scholen. Zo kunnen ze regie pakken over de ontwikkeling van ons onderwijs.” 

Bij het Montessori College is teacher leadership breder dan alleen informeel leidinggeven. Jacob: “Onze teacher leaders verbinden de verschillende teams, pakken zelf het podium én gunnen die aan een ander, en geven samen met de leerlinge het onderwijs vorm. Onze organisatiestructuur is zo ingericht dat docenten teams verbinden en vernieuwing op gang brengen. We hebben geen afdelingsleiders; alleen docenten en schoolleiders. Daarom werven we heel bewust mensen die voorop willen lopen.” 

Concrete impact in de praktijk 

Beide schoolleiders zien dagelijks de opbrengsten van investeren in teacher leaders. Een concreet voorbeeld ziet Eveline in een collega die de projectweek volledig vernieuwde. “Hij gooide het hele project om door vanuit de ‘Golden Circle’ van Sinek te werken: eerst terug naar de kern. Waarom doen we dit eigenlijk, en wat willen we ermee bereiken? Pas daarna gingen we verder met de inhoud. Zo’n frisse blik is goud waard. Goede teacher leaders hebben scherp waar ze zelf goed in zijn, én waar anderen in uitblinken. Zo kunnen ze de juiste mensen om zich heen verzamelen om een project te laten slagen.” 

Jacob noemt als voorbeeld een docent die een schoolbrede brugklas heeft opgezet. “Hij heeft onderzoek gedaan, een visie uitgewerkt, het team meegenomen en zo een belangrijke vernieuwing binnen onze school neergezet. Drie collega’s die het Vakmanschap-traject hebben gevolgd, zitten nu in het kernteam dat dit verder vormgeeft. Zo bouwen we stap voor stap aan een flexibele leerroute waarin leerlingen pas in het derde jaar uitstromen naar een specifiek niveau.” 

Zelfvertrouwen en duurzame groei 

Het traject Vakmanschap biedt teacher leaders niet alleen tools, maar ook zelfvertrouwen, ziet Eveline. “Ik zag mezelf lang als ‘gewoon docent’. Door te leren van fouten, dingen uit te proberen en successen te boeken, groeide mijn zelfvertrouwen. Zo durfde ik uiteindelijk de stap naar teamleider te zetten.” 

Voor Jacob zijn teacher leaders de motor achter duurzame schoolontwikkeling. “Zij zorgen ervoor dat we samen, met elkaar én met onze leerlingen, betekenisvol onderwijs blijven maken. Niet van bovenaf opgelegd, maar van binnenuit gedragen.” 

Een investering die zich dubbel en dwars terugbetaalt 

Teacher leaders zijn geen formele leidinggevenden, maar docenten die vanuit hun eigen rol de organisatie versterken. Door hen te faciliteren met opleiding, vertrouwen en ruimte, bouwen scholen aan een stevig fundament voor de toekomst. Want goed onderwijs maak je samen – en teacher leaders zijn daarin de stille kracht die beweging op gang brengt én vasthoudt. 

Teacher leaders zijn de drijvende kracht achter positieve veranderingen binnen scholen. Wil jij ook een inspirerende teacher leader worden die het verschil maakt in het leven van leerlingen en collega’s? Klik dan hier voor meer informatie en om je aan te melden voor het 1801-leertraject Vakmanschap. Heb je een specifieke (andere) vraag? 1801 ondersteunt onderwijsprofessionals, teams en organisaties met coaching, (incompany) trainingen en multidisciplinaire oplossingen op maat. Neem vrijblijvend contact met ons op. We denken graag met je mee!