Hulp bij handelingsplannen rekenen en dyscalculie

Het begeleiden van kinderen met rekenproblemen in de klas kan best een uitdaging zijn. Hoe stel je een goed handelingsplan op? En wat doe je als de geboden hulp toch niet voldoende helpt? Wanneer kan er sprake zijn van dyscalculie? Allemaal vragen waar je als school tegenaan kan lopen.
Het protocol Ernstige Reken-wiskundeproblemen en Dyscalculie, het ERWD-protocol, geeft richtlijnen hoe je leerlingen met reken- en wiskundeproblemen kunt ondersteunen. In onderstaande video legt Myrthe Huber, psycholoog bij 1801 jeugd & onderwijsadvies, aan de hand van het ERWD-protocol uit hoe de begeleiding van leerlingen met rekenproblemen op school eruit kan zien.
Handelingsplan rekenen /Uitleg
Herken je rekenproblemen of denk je aan dyscalculie?
Merk je dat een leerling hardnekkige moeite heeft met rekenen? Of vraag je je af of er sprake kan zijn van dyscalculie? Een officiële diagnose dyscalculie kan worden gesteld vanaf groep 6. Daarvoor is het belangrijk dat duidelijk wordt dat het gaat om een ernstig en hardnekkig rekenprobleem, ondanks extra, intensieve en goed afgestemde ondersteuning.
Voor leerlingen die nog niet in groep 6 zitten, maar waarbij er eveneens sprake is van ernstige rekenproblemen kan rekenonderzoek zeer helpend zijn om de benodigde ondersteuning goed af te kunnen stemmen op de rekenbehoeften van de leerling en om een grotere rekenachterstand te voorkomen.
Extra ondersteuning in fase oranje
In fase oranje (ondersteuningsniveau 3) wordt gedurende een half jaar intensieve hulp geboden: aanvullend op het reguliere rekenaanbod in de klas (ondersteuningsniveau 1 en 2) krijgt de leerling 1 uur extra rekenondersteuning per week. Dit kan individueel of in een klein groepje van maximaal vier leerlingen. Belangrijk hierbij is dat voor elke leerling de doelen duidelijk geformuleerd zijn – ook als ze in een groepje werken.
Hierbij is het van belang om gebruik te maken van een duidelijk handelingsplan en de modellen uit het ERWD-protocol.
Voor het opstellen van een passend handelingsplan kun je gebruik maken van de handreiking voor het handelingsplan op deze pagina. Deze is gebaseerd op het landelijke Protocol Ernstige Reken-Wiskundeproblemen en Dyscalculie. Hierin komen drie modellen duidelijk naar voren:
- Het handelingsmodel
- Het hoofdlijnenmodel
- Het drieslagmodel
Deze modellen helpen om inzicht te krijgen in de rekenbehoeften van leerlingen binnen verschillende leerlijnen. Deze modellen worden ook gebruikt binnen de rekenmethodes die binnen het rekenonderwijs worden gebruikt.
Bekijk ook onze handige poster waarop de fasen van het protocol visueel zijn weergegeven. Hierop vind je een uitgebreide toelichting op de modellen.
Belangrijk is om te werken met concrete, goed afgestemde doelen en dat deze elke 6-8 weken geëvalueerd worden.
Werk met concrete doelen en evalueer regelmatig
Bij het opstellen van het plan is het aan te raden om per periode van 6-8 weken concrete en smart-geformuleerde doelen te formuleren. Hierbij kun je denken aan:
- De leerling beheerst de plussommen tot 20 middels de tientaloverschrijding.
- De leerling kan een eenvoudige keersom als 3x4 weergeven in een tekening, op de lege getallenlijn, neerleggen met blokjes en vertalen in een bijpassend verhaaltje.
- De leerling kan bij contextopgaven de bijpassende plussom noteren.
Evalueer de voortgang per doel elke 6 tot 8 weken en verwerk deze informatie in het daaropvolgende handelingsplan. De doelen die behaald zijn, worden vervangen door nieuwe doelen. De doelen die nog niet behaald zijn, worden aangehouden. Veel scholen kiezen ervoor om het handelingsplan tussen 2 schoolvakanties te laten lopen, zodat de cyclus overzichtelijk blijft.
Vragen of feedback?
Heb je vragen over het gebruik van het handelingsplan of wil je feedback geven op de inhoud? We horen graag van je. Neem contact op met de contactpersoon van de school of stuur een mail naar:
- Myrthe Huber m.huber@1801.nl voor regio Hoofddorp
- Mariska van der Vliet m.vdvliet@1801.nl voor regio Arnhem
- Christine van Ommen c.vanommen@1801.nl voor regio Zoetermeer
Downloads:
Het Voorbeeld Handelingsplan

Poster 'Het ERWD-protocol in beeld'
Om het overzichtelijk voor je te maken hebben we het ERWD-protocol samengevat in een poster, zodat je in één oogopslag de belangrijkste elementen uit het protocol kan zien. Ook handig om op te hangen, zodat je het overzicht altijd bij de hand hebt! De poster is te downloaden via onderstaande knop.
Liever een fysiek exemplaar ontvangen?
We sturen je graag een poster toe!
Meer weten?
Wil je meer informatie over (de toepassing van) het ERWD-protocol? Neem dan contact op met 1801.
- yrthe Huber m.huber@1801.nl voor regio Hoofddorp
- Mariska van der Vliet m.vdvliet@1801.nl voor regio Arnhem
- Christine van Ommen c.vanommen@1801.nl voor regio Zoetermeer